علت گالوانیزه کردن پایه چراغ پارکی چیست؟
پایه چراغ پارکی جزئی مهم در مبلمان شهری است که علاوه بر روشنایی به زیباسازی خیابان ها و سایر فضاهای عمومی کمک می کند. از آنجاکه این سازه فلزی مستقیما در معرض باران، برف و تابش خورشید قرار دارد، استفاده از روش هایی که مقاومت آن را در برابر عوامل محیطی افزایش دهد، ضروری است.
یکی از بهترین روش ها برای افزایش مقاومت و کارایی پایه چراغ پارکی، پوشاندن سطح آن با استفاده از فرایند گالوانیزه گرم است. اجرای این فرایند از پایه چراغ پارکی که به آن پایه چراغ شهری هم می گویند در برابر خوردگی و زنگ زدگی محافظت می کند. در ادامه ضمن معرفی تاریخچه و مراحل گالوانیزه کردن پایه چراغ پارکی، در خصوص مزایا و معایب این روش نیز، توضیح می دهیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه گالوانیزه کردن پایه چراغ پارکی
بطور کلی استفاده از فلز روی بهطور مستقیم با تاریخچه گالوانیزه کردن گره خورده است. در سال ۱۷۴۲، یک شیمیدان به نام “ملوئین” ضمن ایراد مقالهای به آکادمی سلطنتی فرانسه به شرح این پدیده پرداخت که چگونه غوطهور کردن آهن در روی مذاب، باعث تشکیل پوششی از جنس روی بر سطح آهن می شود. علاقه به کشف ملوئین به سرعت در محافل علمی گسترش یافت و از آن پس استفاده از روی مذاب به عنوان پوشش حفاظتی ارزانقیمت برای لوازم خانگی رواج پیدا کرد.
در سال ۱۸۲۴، سر هامفری دیوی (شیمیدان بریتانیایی) نشان داد پس از اتصال الکتریکی دو فلز متفاوت به هم و سپس غوطهور کردن آن ها در آب، یکی از فلزات سریعتر دچار خوردگی میشود، در حالی که دیگری محافظت میشود. این کشف منجر به استفاده از روی به عنوان فلزی شد که برای محافظت از فولاد و آهن در معرض خوردگی قرار می گرفت و به اصطلاح عامیانه قربانی می شد.
رواج فرایند گالوانیزه کردن
بالاخره در سال ۱۸۳۶، شیمی دان و مخترع فرانسوی به نام سورل ( Sorel ) فولاد را در روی مذاب غوطهور کرد تا یک لایه محافظتی ایجاد کند و به این ترتیب حق اختراع برای فرآیند گالوانیزه گرم را دریافت کرد. این فرآیند بهسرعت در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفت و اصطلاح “گالوانیزه کردن” بهطور رسمی وارد واژگان فنی شد.
از آن زمان تا کنون فرایند گالوانیزه کردن در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته است؛ برای مثال پایه چراغ های پارکی بهعنوان سازههای فلزی که در فضای باز نصب میشوند، در معرض شرایط جوی سخت مانند باران، برف و رطوبت قرار دارند. برای افزایش دوام و مقاومت این سازهها در برابر خوردگی، از فرآیند گالوانیزه گرم استفاده میشود. در ادامه در خصوص فواید و مراحل انجام این روش بیشتر توضیح می دهیم.
گالوانیزه کردن پایه چراغ پارکی
در فرایند گالوانیزاسیون (Galvanisation) لایه ای از روی، سطح فلز اصلی (معمولاً آهن یا فولاد) می پوشاند. در این حالت وقتی فلز در معرض عوامل خورنده مانند رطوبت قرار میگیرد، بهجای اینکه فلز اصلی دچار خوردگی شود، لایه روی قربانی شده و خورده میشود. به این ترتیب، فلز اصلی سالم میماند. گالوانیزه کردن به روش های مختلفی صورت می گیرد:
- گالوانیزه گرم
- پیش گالوانیزه کردن
- الکتروگالوانیزه
به طور کلی برای گالوانیزه کردن انواع مختلف پایه چراغ پارکی از روش گالوانیزه گرم استفاده می شود. این روش شامل چند مرحله است که انجام آن ها مقاومت و دوام پایه چراغ پارکی در برابر عواملی محیطی را افزایش می دهد.
مراحل گالوانیزه پایه چراغ پارکی
فرایند گالوانیزه گرم برای پوشش دهی پایه چراغ پارکی، شامل مراحل زیر است:
تمیز کردن سطح فلز
در این مرحله ابتدا، پایه چراغ در محلولی قلیایی مانند سود سوزآور غوطهور میشود تا آلودگی ( چربی و زنگزدگی) از سطح آن پاک شود. سپس، برای حذف باقیمانده مواد شیمیایی پایه با آب شسته میشود. در مرحله بعد، پایه چراغ در محلول اسید هیدروکلریک غوطهور میشود تا زنگزدگی و اکسیدهای سطحی از بین بروند و سطح فلز کاملاً تمیز شود. در نهایت، پایه دوباره با آب شسته میشود تا اسید باقیمانده از سطح آن پاک شود و برای گالوانیزه کردن آماده شود.
فرآیند شار
در این مرحله ابتدا پایه چراغ پارکی در محلول کلرید روی غوطهور میشود تا یک لایه محافظ تشکیل شده و مانع از اکسیداسیون سطح فلز شود. پس از آن، پایهها در دمای ۱۲۰ تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد قرار میگیرند تا رطوبت آن ها کاملاً از بین برود و از تشکیل اکسیدهای ناخواسته بر سطح فلز جلوگیری شود.
غوطهوری در روی مذاب
در این مرحله، پایه چراغ در یک حمام روی مذاب با دمای حدود ۴۴۵ تا ۴۵۵ درجه سانتیگراد به مدت بین ۵ تا ۱۰ دقیقه – بسته به اندازه و ضخامت پایه- غوطهور میشود. به این ترتیب روی با سطح فلز واکنش میدهد و یک لایه محکم و یکپارچه از آلیاژ روی-آهن تشکیل میشود. این لایه بهطور کامل سطح فلز را میپوشاند و از آن در برابر خوردگی و عوامل محیطی محافظت میکند، در نتیجه دوام و استحکام پایه چراغ شهری بهطور چشمگیری افزایش مییابد.
مرحله خنک کردن
در این مرحله برای تولید پایه چراغ پارکی گالوانیزه، پایهها با قرار گرفتن در معرض آب یا هوا خنک میشوند. این مرحله به سختشدن لایه روی و بهبود چسبندگی آن به سطح فلز کمک میکند. پس از خنک کردن پایههای گالوانیزه شده از نظر ضخامت لایه روی، یکپارچگی پوشش و عدم وجود نقصهای سطحی بازرسی میشوند تا محصول نهایی عاری از نقص باشد.
فواید گالوانیزه کردن پایه چراغ پارکی
گالوانیزه گرم پایه چراغ پارکی، فواید متعددی دارد که باعث افزایش مقاومت، کاهش هزینهنگهداری و بهبود عملکرد سازه در فضای باز میشود. در ادامه به برخی از مهمترین مزایای گالوانیزه کردن پایه چراغ پارکی اشاره میشود:
محافظت در برابر خوردگی
پایه چراغ های پارکی در فضای باز نصب میشوند، بنابراین در معرض رطوبت، باران، برف و سایر عوامل خورنده قرار دارند. گالوانیزه کردن با ایجاد یک لایه حفاظتی از روی، از پایهها در برابر زنگزدگی و خوردگی محافظت میکند. این مزیت به ویژه در مناطق مرطوب یا نزدیک به دریا که احتمال خوردگی فلزات بیشتر است، بسیار اهمیت دارد.
افزایش مقاومت
گالوانیزه کردن باعث می شود پایه چراغ پارکی بدون آنکه به تعویض یا تعمیرات اساسی نیاز داشته باشد، برای ده ها سال قابل استفاده باشد؛ این موضوع به صرفه جویی در هزینه های اقتصادی نیز کمک می کند.
مقاومت در برابر شرایط جوی
پایه چراغ گالوانیزه شده در برابر تغییرات دما، تابش مستقیم نور خورشید و سایر شرایط جوی سخت مقاومت بالایی دارد. این ویژگی باعث میشود پایه چراغ ضد زنگ هم در مناطق گرم و خشک و هم نواحی سرد و مرطوب، عملکرد بهینه خود را حفظ کند.
قابلیت خودترمیمی
روی قابلیت خودترمیمی دارد. به این ترتیب در صورت ایجاد خراش یا آسیب کوچک بر سطح پایه چراغ، لایه روی به طور خودکار از فلز اصلی محافظت میکند و از گسترش آسیب جلوگیری مینماید.
سازگاری با محیط زیست
گالوانیزه کردن فرآیندی سازگار با محیط زیست است که به موجب آن طول عمر پایهها بیشتر شده، نیاز به تولید و جایگزینی مکرر کاهش مییابد و به حفظ منابع طبیعی کمک میشود. همچنین روی استفاده شده در این فرآیند قابل بازیافت است و به کاهش تولید ضایعات کمک میکند.
جمع بندی
پایه چراغ پارکی بهعنوان یکی از اجزای کلیدی مبلمان شهری، نقش مهمی در روشنایی و زیباسازی فضاهای عمومی دارد. با توجه به قرارگیری این سازهها در معرض شرایط جوی سخت مانند باران، برف و تابش خورشید، استفاده از روش گالوانیزه گرم برای افزایش مقاومت و دوام آنها ضروری است. فرایند گالوانیزه کردن که شامل مراحل تمیز کردن، شار زنی، غوطهوری در روی مذاب و خنکسازی است؛ با ایجاد یک لایه محافظتی از روی، از پایه چراغ در برابر خوردگی و زنگزدگی محافظت میکند و طول عمر آن را تا ۵۰ سال یا بیشتر افزایش میدهد.